Εις τον κώδικα του Επισκόπου Κυθήρων Νικηφόρου Μόρμορη υπάρχει το ιστορικό της κτίσεως της αγίας Μόνης με χρονολογία 1767.
Σύμφωνα με τον κώδικα σε μια από τις δύο κορυφές του ομώνυμου βουνού βρισκόταν παλαιότατον εξωμόνιον τιμώμενον επ’ονόματι της Θεοτόκου.
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1766 ένας βοσκός ονόματι Βιάρος βρήκε μέσα σ’ ένα σκίνο μια…