Το “κουσούνι” στα Κύθηρα

«Κουσούνι» στο Τσιριγώτικο ιδίωμα είναι ένα μικρό, χαμηλό κάθισμα πέτρινο, ή από κορμό δένδρου, που έβαζαν στις αυλές, ή έξω από την αυλόπορτα στο δρόμο, για να κάθονται τις ώρες της ανάπαυλας και στα προβέγγερα.

Πολλές φορές για κουσούνι χρησιμοποιούσαν μια κυλινδρική πέτρα από ημίσκληρο πωρόλιθο, πελεκημένη με κοπίδι, που τα παλιά χρόνια ήταν το πρωτόγονο λιοτρίβι. Είχε δυό πιασίματα και ο χειριστής την κυλούσε μέσα σε μια στρογγυλή αβαθή πελεκημένη πέτρα (καταρέα) και έλιωνε τις ελιές. Στη συνέχεια η ελαιόμαζα μέσα στην καταρέα ζεματιζόταν με ζεστό νερό και από ένα άνοιγμα έφευγαν τα νερόλαδα με το λάδι που τα μάζευαν σε ένα δοχείο. Τέλος αφαιρούσαν το λάδι που έμενε στο πάνω μέρος του δοχείου.

Τέτοιες πέτρες, που είναι πλέον μουσειακό είδος, συναντούμε συχνά στα Κύθηρα. Είναι αξιοσέβαστα λείψανα του Κυθηραϊκού παρελθόντος και μάρτυρες του μόχθου των προγόνων μας, προτού ακόμα επικρατήσουν τα ζωοκίνητα ελαιοτριβεία το 19ο αι.