Τα σφαιρίδια

Στον καιρό του Όθωνα και του Γεωργίου Α’ και μέχρι το 1924 η ψηφοφορία γινόταν με μολυβένια σφαιρίδια. Τα χάρτινα ψηφοδέλτια χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά το 1912 στις δημοτικές εκλογές. Η χρήση των σφαιριδίων συνηθιζόταν στα 7νησα και στη Βενετία και η ψηφοφορία γινόταν ως εξής: Κάθε υποψήφιος έστηνε τη δική του κάλπη, που ήταν ένα τενεκεδένιο κουτί χωρισμένο στα δύο. Το μισό είχε μαύρο χρώμα και απέξω έγραφε ΟΧΙ. Το άλλο μισό ήταν βαμμένο άσπρο και έγραφε ΝΑΙ. Εάν ήταν 50 οι υποψήφιοι, στήνονταν 50 κάλπες, τις οποίες επόπτευε και περιφρουρούσε με άγρυπνο βλέμμα, άνθρωπος της απολύτου εμπιστοσύνης του υποψηφίου, ο λεγόμενος «κουμπάρος».

 

Ο κάθε ψηφοφόρος εφοδιαζόταν με τόσα σφαιρίδια, όσοι ήταν και οι υποψήφιοι. Έτσι το κράτος μπορούσε να δώσει παραγγελία για 30.000.000 σφαιρίδια. Την ώρα της ψηφοφορίας που εκείνα τα χρόνια ήταν μια πολύ γραφική διαδικασία, ο ψηφοφόρος έβαζε το χέρι στο άνοιγμα της κάλπης και έριχνε το σφαιρίδιο ή στο ΝΑΙ ή στο ΌΧΙ. Από εκεί προέρχεται και η έκφραση «τον μαύρισα» διότι η αρνητική ψήφος ήταν στο μαύρο χώρισμα. Μερικοί φανατισμένοι πριν ρίξουν τη θετική ψήφο τους, δάγκωναν το σφαιρίδιο κι από εκεί βγήκε η έκφραση «δαγκωτό».