Δαμασκηνά σπαθιά στα Κύθηρα

Σε πολλές διαθήκες επιφανών Κυθηρίων του 18ου και 19ου αι. αναφέρονται μεταξύ άλλων τιμαλφών και οικογενειακών κειμηλίων, δαμασκηνά σπαθιά.

Αναμφισβήτητα τα πιο φημισμένα σπαθιά στην ιστορία ήταν τα δαμασκηνά με τη γκρι ασημί λάμα και τα ιριδίζοντα νερά. Ήταν φτιαγμένα από περίφημο ατσάλι και η μέθοδος της κατασκευής τους από τους φημισμένους οπλουργούς της Δαμασκού έμεινε μυστική για τους Ευρωπαίους, οι οποίοι τα χρησιμοποίησαν στις σταυροφορίες. Τα θρυλικά δαμασκηνά σπαθιά, όπλο των Ακριτών και των Αράβων φημίζονταν για τη δύναμη και την αιχμηρότητά τους και μπορούσαν με ένα χτύπημα να κόψουν τη σιδερένια πανοπλία των ιπποτών κι ακόμα να λυγίσουν στις 90 μοίρες και να επανέλθουν. Μπορούσαν να κόψουν μεταξένια κλωστή, να κόψουν άλλο σπαθί στη μέση, ακόμα και βράχους. Όσες προσπάθειες κι αν έκαναν οι Ευρωπαίοι να κλέψουν την τέχνη από τους Άραβες, απέτυχαν. Το μυστήριο των δαμασκηνών σπαθιών, που η κατασκευή τους απαιτούσε 1500ο Κελσίου, λύθηκε το 1998, όταν κάποιοι Αμερικανοί ερευνητές ανέλυσαν δαμασκηνά σπαθιά από μουσεία.

Σε μια διαθήκη του 1776 ο διαθέτης στα Κύθηρα αφήνει στο γιο του:
«ένα σπαθί δαμασκί, η φούχτα του ασημένια και χρυσωμένη και η τζεντούρα του όλη μασήτζο ασήμι κομματιαστή με πετράδια μικρά και παραχρυσωμένη και με κόκκινο ρούχο φοντράδα» δηλ. ένα δαμασκηνό σπαθί με λαβή από ασήμι και χρυσό, με θήκη ασημένια επιχρυσωμένη φοδραρισμένη με κόκκινο ύφασμα.